Δεν θα κάνω εκτενή ανάλυση του βιογραφικού του, σίγουρα όμως αξίζει να αναφέρω ότι έχει δουλέψει στον ιστορικό οίκο Vionnet, αλλά και στον Roberto Cavalli. Κυρίως όμως επειδή ο Αγγελος Μπράτης δεν ετεροκαθορίζεται, να πούμε πως το 2011 κέρδισε με δική του συλλογή τον διαγωνισμό Who is On Next? που διοργάνωνε η ιταλική Vogue, με διευθύντρια τότε ακόμα τη Franca Sozzani.
Επέστρεψε πιο σταθερά στην Ελλάδα το 2019, μετά το πρώτο GNTM, σε μια περίοδο που τα πράγματα είχαν αλλάξει και υπήρχε νέος αέρας στην πόλη. Τώρα, έπειτα από έναν και πλέον χρόνο πανδημίας και ολοκληρωτικού shut down, ο ίδιος μού λέει για την Αθήνα: «Κοίταξε, αυτή η εικόνα τώρα δεν είναι μια εικόνα αληθινή, όπως δεν είναι και σε καμία άλλη μεγάλη πόλη στον κόσμο. Ωστόσο, δεν το έχω μετανιώσει που επέστρεψα. Είμαι πάρα πολύ χαρούμενος που είμαι εδώ και περπατάω από το σπίτι μου στο στούντιό μου και που περνάω πάρα πολύ ωραία στο ατελιέ – έχω μια πολύ μικρή ομάδα που δουλεύουμε μαζί πολύ δημιουργικά κάθε μέρα. Από την άλλη, έχουμε την εκπομπή, μια άλλη δουλειά που την έμαθα στην πορεία αλλά που με ευχαριστεί και μου δίνει άλλα πράγματα. Οπότε αυτή την περίοδο με κρατάει ο μικρόκοσμος που έχω χτίσει γύρω από την πόλη και όχι η πόλη αυτή καθαυτή».
Ενώ είναι ένας άνθρωπος πολύ εξωστρεφής, που του αρέσει να βγαίνει και να χορεύει, είναι και πολύ αφοσιωμένος καθημερινά στη δουλειά του. Τα βράδια του τις περισσότερες φορές τα περνάει με τους φίλους του, οι οποίοι είναι λίγοι και καλοί, ενώ φαίνεται πως επειδή είναι πολίτης του κόσμου τον δυσκολεύει –και είναι λογικό– το ότι τελευταία είναι αποκλειστικά πολίτης του δήμου του. «Υποφέρω». (γέλια) «Θέλω να ταξιδέψω και έχω τρομερές τάσεις φυγής. Αλλά οκέι, κάνω υπομονή. Στην καραντίνα έχουμε όλοι τα ups & downs μας. Τη μία μέρα το παίρνεις λίγο πιο θετικά, λες θα προσπαθήσουμε, θα κάνουμε υπομονή, άλλες μέρες ή βράδια νιώθεις μια μελαγχολία και ανυπομονείς να υπάρξει ένα τέλος».
Ο Αγγελος φωτογραφήθηκε στο στούντιό του και πρώην γραφείο του γνωστού αρχιτέκτονα Ιωάννη Δεσποτόπουλου, έναν χώρο λιγότερο επηρεασμένο από την εμπλοκή του τελευταίου με τη σχολή του Bauhaus και περισσότερο σουηδικά κομψό και λιτό. Αντιλαμβάνομαι ότι ο σχεδιαστής είναι θιασώτης κάθε μορφής design, γι’ αυτό δεν γίνεται να μην τον ρωτήσω πώς νιώθει που όλα γύρω μας συγκλίνουν σε μια κοινή αισθητική και που ο «μικρός ανεξάρτητος» μένει στην απέξω αν δεν υπακούσει στους κανόνες του μαζικού καταναλωτισμού. Και κάπου εκεί η φιλοσοφική συζήτηση που ανοίγει, μας μεταφέρει στη συλλογή του, που ευφυέστατα λέγεται Stereo/Types. Πρόκειται για μια σειρά all year, ongoing, στην οποία προστίθενται συνέχεια καινούργια κομμάτια, με πάρα πολύ καλό design και casual αισθητική. «Στην πραγματικότητα, η συλλογή είναι βασισμένη σε πολύ iconic κομμάτια τα οποία είναι basic, εννοώντας ρούχα που από απόσταση μπορεί να φανούν απλά και συνήθη, αλλά όταν πλησιάσεις, θα παρατηρήσεις ότι πρόκειται για ένα πολύ ιδιαίτερο κόψιμο. Φοριούνται από το πρωί μέχρι το βράδυ, ακόμα και μέσα στο σπίτι σαν πιτζάμα. Με τα ίδια ρούχα βγαίνεις και για βόλτα – γιατί πλέον ό,τι φοράμε θέλουμε να έχει πολλές χρήσεις και να το χρησιμοποιούμε συχνά. Εμένα βέβαια το πάθος και η αγάπη μου είναι τα φορέματα, όπως ξέρεις, και όλη αυτή η πλαστικότητα, η ελευθερία, η κίνηση και το παιχνίδι του ερωτισμού».
Βλέποντας τα ρούχα κατάλαβα ότι είναι μια genderless συλλογή και ο Αγγελος μού το επιβεβαίωσε. Οταν τον ρώτησα γιατί πιστεύει ότι χρειαζόμαστε gender fluid ρούχα, μου απάντησε: «Τις προάλλες έκανα μια ομιλία στο TED και μίλησα για τη μόδα και για το gender fluid – για την ταυτότητα των ανθρώπων, που κάθε φορά αλλάζει και που ο καθένας μπορεί να προσδιορίζεται όπως θέλει και όποτε θέλει ή να μην προσδιορίζεται καθόλου. Το λεγόμενο non-binary δεν είναι απαραίτητο να συνδέεται με τις σεξουαλικές προτιμήσεις, μπορεί να αφορά και μόνο στην ταυτότητα ενός ατόμου. Εχουν υπάρξει παραδείγματα τέτοιων ανθρώπων στο παρελθόν, όπως η Coco Chanel που με τα φαρδιά της παντελόνια το 1920 είχε προκαλέσει σάλο, ο Yves Saint Laurent με το Le Smoking και πολλοί άλλοι. Τώρα βλέπουμε για πρώτη φορά τη μόδα να παίρνει πραγματικά θέση απέναντι σε αυτό το κοινωνικό και πολιτικό ζήτημα. Σε μια περίοδο που έχουν γιγαντωθεί τα κινήματα, όπως το Black Lives Matter, το MeToo και το Stop Asian Hate, όλοι αυτοί οι άνθρωποι που είναι transsexual, transgender, gender fluid, genderqueer είναι αυτονόητο να έχουν και αυτοί πια μέσα μέσω της μόδας παρουσία. Η μόδα γενικά είναι ένα μαζικό όπλο, το οποίο από τη μια δίνει στο κοινό πολλές εικόνες ανθρώπων διαφορετικών από αυτό που θεωρητικά μοιάζει “νορμάλ” και από την άλλη αφυπνίζει για τα δικαιώματά τους. Υπάρχει μια γενικότερη τάση, την οποία έχουν οικειοποιηθεί πολύ οι αθλητικές φίρμες όλο αυτόν τον καιρό, με τα XXL ρούχα και στα αγόρια και στα κορίτσια, που θέλουν να κρύψουν τις καμπύλες του σώματός τους. Εγώ δεν θα ήθελα μόνο να κρύβουν τις καμπύλες τους οι άνθρωποι, θα ήθελα να βλέπω και πιο fluid πράγματα πάνω σε αγόρια που προσέχουν πια πολύ το σώμα τους και θέλουν να το δείξουν».
Δανείζομαι τη λέξη «στερεότυπο» από το όνομα της συλλογής του και τον ρωτάω ποιο είναι το μεγαλύτερο στερεότυπο που έπρεπε να καταρρίψει στη ζωή του. Εκείνος μου δίνει μια άλλη διάσταση για τον τίτλο της συλλογής: «Το Stereo/Types προκύπτει από το stereo των δύο άκρων –δηλαδή το αρσενικό και το θηλυκό– και το stereo από τα κλαμπ και τη μουσική, ενώ από την άλλη έχουμε το types, που σημαίνει τύποι. Εχει δύο αναγνώσεις. Ενδιαφέρουσα ερώτηση για το τι στερεότυπα έχω καταρρίψει, δεν το έχω σκεφτεί ποτέ… Ημουν ανέκαθεν κατά των στερεοτύπων και πολύ μαχητικός πάνω σε αυτό, πάντα λίγο προβοκατέρ – μου άρεσε να κάνω πάντα σόκιν αστεία, και, ξέρεις, επειδή είμαι τέτοιος τύπος δεν έχω νιώσει ποτέ ότι μου φοράνε ένα στερεότυπο. Βέβαια, ακόμα δεν μπορώ να καταλάβω τι ακριβώς σκέφτεται ο κόσμος ή τι εικόνα έχουν τηλεοπτικά οι άνθρωποι για μένα. Είναι πολύ ανοιχτό το κοινό που παρακολουθεί τηλεόραση, και ενώ εκτιμώ τρομερά το γεγονός ότι με συμπαθούν οι περισσότεροι, δεν μπορώ ωστόσο να καταλάβω ποια είναι ακριβώς η αντίληψή τους για μένα. Νιώθω μερικές φορές ότι στην πραγματικότητα μου έχουν δώσει έναν ρόλο που πρέπει να προσέχω, επειδή φαίνομαι τρομερά καλοσυνάτος και ευγενής. Που από τη μία ισχύει, από την άλλη όμως αισθάνομαι ότι αν αρνηθώ, για παράδειγμα, μια φωτογραφία, αυτομάτως μπορεί να καταγραφεί στο μυαλό του άλλου πως δεν είμαι πια αυτό που πίστευε».
Και κάπου εδώ μπορεί να περιμένατε να σας πούμε περισσότερες λεπτομέρειες για το GNTM 4, που τώρα ξεκινάει, αλλά το μόνο που θα πάρετε προς το παρόν είναι η πρότασή μου στον Αγγελο Μπράτη να γίνει λίγο πιο χύμα στη νέα σεζόν και, φυσικά, την απάντησή του: «Να σου πω την αλήθεια το σκέφτηκα, αλλά από την άλλη δεν έχει νόημα. Ούτως ή άλλως, εκ των πραγμάτων, έχω αλλάξει από τότε που τελείωσε ο προηγούμενος κύκλος, οπότε σίγουρα δεν θα είμαι ο ίδιος».
Δεν θα σας το κρύψω, συνέχισα τη συζήτησή μας με ένα κλισέ που λίγο-πολύ συνοψίζεται στο ότι όντως αλλάζει σε κάθε κύκλο και ίσως αυτό έχει να κάνει με το ότι χαλάρωσε και μας αφήνει να δούμε λίγο-λίγο κάτι από τον πραγματικό του εαυτό.
«Κοίτα, δεν είναι εύκολο. Ειδικά την πρώτη χρονιά είχα τρομερή ανασφάλεια. Επίσης δεν είχα ποτέ αυτή την έντονη ματαιοδοξία που σου δίνει ώθηση σε τέτοιες καταστάσεις. Το είδα πιο πολύ σαν ένα project δουλειάς, και όταν αναλαμβάνω κάτι είμαι πάρα πολύ σοβαρός και ταγμένος σε αυτό. Ε, αυτό βγήκε προς τα έξω».
Η καινούργια του συλλογή έχει τρομερή κίνηση, όπως μου λέει, βγήκαν όλα τόσο αβίαστα και χαρούμενα. Ολα τα ρούχα του έχουν ονόματα από κοκτέιλ, ενώ η χρωματική παλέτα είναι καταπληκτική. «Εκανα πάρα πολλά πράγματα κατά τη δημιουργία της συλλογής αυτής τα οποία αφαίρεσα, γιατί είχαν μέσα τους πολύ κόπο, πολλή ένταση, πολλή τεχνική. Σαν να έλεγαν “είσαι πάρα πολύ ικανός”, που εμένα δεν μου αρέσει αυτό, γιατί τα ρούχα μετά γίνονται, πώς να σ’ το πω, πολύ διακοσμητικά. Δεν αφήνουν το περιθώριο στη γυναίκα να ανασάνει και να γίνει αυτή που θα ολοκληρώσει το κομμάτι. Το κυνήγι της τελειότητας που ψάχνω είναι να μην έχει τελειώσει το ρούχο με κάποιον τρόπο – να μπορεί να ζήσει και να ολοκληρωθεί μόνο όταν το φορέσει κάποιος». Ο Αγγελος δεν δημιουργεί για εκείνον, αλλά για αυτόν που θα το φορέσει και γνωρίζει πως το πιο δύσκολο είναι το λιτό.
«Μια μακριά φούστα που έχω τώρα μπροστά μου πήρε πάνω από δύο εβδομάδες να τη φτιάξω, και μιλάμε για ένα μόνο κομμάτι ύφασμα με μία ραφή και μία πτυχή. Ακούγεται αρκετά απλό, αλλά δεν μπορείς να φανταστείς πόσο πολύπλοκο είναι αυτό το πράγμα, ώστε να μπορεί να στέκεται σε όλα τα σώματα. Τα ρούχα μου πρέπει να παίρνουν το σχήμα του σώματος που τα φοράει με μια φυσικότητα και να τα αναδεικνύουν, όχι απλώς να του κάνουν. […] Σε ένα άλλο φόρεμα που έφτιαξα όλα συνδέονται με κορδόνια, τα spaghetti straps όπως είναι γνωστά. Αυτός ο τρόπος σύνδεσης σου δίνει την αίσθηση πως αν κάποιος σού λύσει τη μία τιράντα θα πέσει στο πάτωμα το φόρεμα. Αφού θα βγούμε μετά από όλο αυτό έξω, δεν πιστεύεις ότι ο αισθησιασμός πρέπει να είναι πια διάχυτος; Πόσες φόρμες να φορέσει κανείς;».
Την καλοκαιρινή συλλογή του Αγγελου Μπράτη θα τη βρείτε σύντομα online, στο site που αυτή την περίοδο ανακατασκευάζεται προκειμένου να φιλοξενήσει την ιστορία του οίκου από την αρχή μέχρι σήμερα. Θα περιλαμβάνει σταθερές συλλογές, made to order, διάσημα κομμάτια από την πρώτη σειρά του σχεδιαστή μέχρι και σήμερα, κομμάτια που έχουν ξεχωρίσει στη διάρκεια της καριέρας του και ονομάστηκαν Archetypes, δηλαδή αρχέτυπα, τα κεριά του οίκου, τα αρώματα, τις συνεργασίες του –όπως η πρόσφατη με τον καλλιτέχνη Φίλιππο Θεοδωρίδη– και πολλά ακόμα. ■
Από την Κρίστελ Λιάκου
