Μια πρόσφατη επιστημονική εργασία έδειξε για άλλη μια φορά τη δύναμη της επιστήμης των πολιτών στη θαλάσσια διατήρηση και δήλωσε ότι ο τομέας της MCS (Marine Citizen Science) “αναδύεται ως ένα πολλά υποσχόμενο εργαλείο για την ενίσχυση των προσπαθειών διατήρησης”.
Επιστήμη των πολιτών
Η επιστήμη των πολιτών ορίζεται ως “συμμετοχή του κοινού στην επιστημονική έρευνα”. Αποτελεί σημαντικό μέσο για τον εκδημοκρατισμό της επιστήμης και την προώθηση του στόχου της καθολικής και ισότιμης πρόσβασης σε επιστημονικά δεδομένα και πληροφορίες.
Επιπλέον, τα δεδομένα που παράγονται από ομάδες επιστήμης των πολιτών έχουν γίνει μια ολοένα και πιο σημαντική πηγή για τους επιστήμονες, τους εφαρμοσμένους χρήστες και όσους επιδιώκουν την Ατζέντα 2030 για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη. Ιδιαίτερα στη διατήρηση της φύσης, η διεθνής επιστήμη των πολιτών έχει γίνει όλο και πιο σημαντική ως μια διπλή ροή δεδομένων και χρηματοδότησης.
Για την Biosphere Expeditions, τη διεθνή ΜΚΟ που δραστηριοποιείται στον τομέα της επιστήμης των πολιτών και βρίσκεται στην πρώτη γραμμή της προστασίας της άγριας ζωής, αυτό δεν είναι κάτι καινούργιο. Η ΜΚΟ, η οποία γιορτάζει φέτος την 25η επέτειό της, εργάζεται εδώ και δεκαετίες στον τομέα της MCS, με μια σειρά από επιτεύγματα και επιτυχίες.
Μαλδίβες
Στις Μαλδίβες, η ΜΚΟ εργάζεται από το 2010, επιτηρώντας επί οκτώ διαδοχικά έτη μια εξαιρετική περιοχή κοραλλιογενών υφάλων με την ονομασία “Rasdhoo Madivaru”, μέχρι που τελικά ανακηρύχθηκε ΘΠΠ (θαλάσσια προστατευόμενη περιοχή) από τις Aρχές των Μαλδίβων το 2019.
Η περιοχή είναι τόσο ανθεκτική στις χειρότερες επιπτώσεις της λεύκανσης των κοραλλιών όσο και φιλοξενεί μεγάλη μεγαπανίδα, όπως καρχαρίες, σαλάχια μάντα, χελώνες και ναπολεόντειο λαβράκι. Εκτός από αυτό, η Biosphere Expeditions στις Μαλδίβες έχει επιδείξει αξιοσημείωτη ανθεκτικότητα των υφάλων και έχει συμβάλει καθοριστικά στη δημιουργία ενός προγράμματος έρευνας των υφάλων της τοπικής κοινότητας καθώς και στην εκπαίδευση.
Ομάν
Στο Ομάν, οι επιστήμονες-πολίτες της Biosphere Expeditions συγκέντρωσαν δεδομένα επί πέντε χρόνια πριν απαγορευτεί η αλιεία το 2013 σε δύο απομονωμένους κόλπους στα πλούσια σε κοράλλια ύδατα της χερσονήσου Musandam στο Ομάν με υπουργικό διάταγμα και οι περιοχές γίνουν ΘΠΠ. Παράλληλα, η Biosphere Expeditions διεξήγαγε ένα πρόγραμμα εκπαίδευσης και ενδυνάμωσης για τους πολίτες της χώρας, με αποτέλεσμα τις ιστορικές πρώτες έρευνες για τους υφάλους με βάση την κοινότητα και τη δημιουργία της πρώτης ΜΚΟ του Ομάν για την προστασία των υφάλων, με δύο γηγενείς επιστήμονες-πολίτες από αυτήν να διαδραματίζουν πλέον ηγετικό ρόλο στις προσπάθειες διατήρησης των υφάλων του Ομάν.
Οι επιστήμονες-πολίτες έδειξαν επίσης ότι τα κοράλλια στο Ομάν ευδοκιμούν σε ακραίες συνθήκες, όπως υψηλή αλατότητα και θερμοκρασίες, οι οποίες θα θεωρούνταν οριακές και εξαιρετικά δύσκολες συνθήκες για τα κοράλλια σε άλλα μέρη του κόσμου. Πράγματι, αυτή η αξιοσημείωτη ικανότητα μπορεί να αποτελεί το κλειδί για την επιβίωση των κοραλλιών ενόψει της υπερθέρμανσης του πλανήτη και των καταστροφικών επιπτώσεών της στους υφάλους σε μεγάλο μέρος του πλανήτη.
Αζόρες
Στον Ατλαντικό Ωκεανό, στα νερά του αρχιπελάγους στις Αζόρες, οι επιστήμονες-πολίτες της Biosphere Expeditions κατέγραψαν το 2021 μια θηλυκή φάλαινα-σπερματοχελώνα που έκανε τις Αζόρες σπίτι της για περισσότερα από 34 χρόνια, θέτοντας ένα ρεκόρ παρατήρησης στον Ατλαντικό και πολύ πιθανόν στον κόσμο.
Κόστα Ρίκα
Στην Κόστα Ρίκα υπήρχε, και εξακολουθεί να υπάρχει, ένα σημαντικό πρόβλημα με τη λαθροθηρία χελωνών, αλλά χάρη στις προσπάθειες της Biosphere Expeditions η απειλή αυτή έχει μειωθεί σημαντικά. Κατά τη διάρκεια της περιόδου ωοτοκίας του 2017, για παράδειγμα, αποδείχθηκε ότι κατά μέσο όρο 75% των φωλιών χελωνών σε τέσσερα είδη (δερματοχελώνα 58%, πράσινη 76%, κεραμοχελώνα 67%, καρέτα καρέτα 100%) σώθηκαν από τις άμεσες προσπάθειες των πολιτών-επιστημόνων που περιπολούσαν στις παραλίες και έσωζαν τις φωλιές των χελωνών από τη λαθροθηρία.
Μαλαισία
Στη Μαλαισία, οι αποστολές για τους κοραλλιογενείς υφάλους στο νησί Tioman παρείχαν ζωτικής σημασίας δεδομένα για την υγεία των κοραλλιογενών υφάλων και τις ανθρωπογενείς απειλές στο αρχιπέλαγος Tioman – δεδομένα που δεν ήταν προηγουμένως διαθέσιμα. Αυτό βοήθησε επίσης να δημιουργηθούν τα θεμέλια για το “Cintai Tioman”, ένα μακροπρόθεσμο πρόγραμμα για την αύξηση της κοινωνικής και οικολογικής ανθεκτικότητας στο νησί.
Ονδούρα
Τέλος, στην Ονδούρα, η Biosphere Expeditions βοήθησε τη θαλάσσια προστατευόμενη περιοχή Cayos Cochinos στη διαχείριση και προστασία των κοραλλιογενών υφάλων της.
Η προφανής δύναμη της επιστήμης των πολιτών
Ο δρ. Matthias Hammer, ιδρυτής και εκτελεστικός διευθυντής της Biosphere Expeditions, αναφέρει: “Το όφελος της επιστήμης των πολιτών της θάλασσας είναι εμφανές σε αυτά τα στοιχεία και τα επιτεύγματα από τις αποστολές μας σε όλο τον κόσμο. Το έργο των επιστημόνων-πολιτών μας ήταν υψίστης σημασίας για την έρευνα, τη διατήρηση, την εκπαίδευση και την ενδυνάμωση, σε μια επίδειξη του εκδημοκρατιστικού αποτελέσματος της επιστήμης των πολιτών και της δημιουργίας win-win-win καταστάσεων για τη φύση, την άγρια ζωή και τις τοπικές κοινότητες”, και περαιτέρω, »αυτός είναι ένας ακόμη λόγος για να γιορτάσουμε φέτος την 25η επέτειό μας.
Η Biosphere Expeditions είναι μια μη κερδοσκοπική οργάνωση για τη διατήρηση της άγριας ζωής, με γνώμονα την επιστήμη και τον επιστήμονα πολίτη.
