Ένας μικρός οδηγός που θα μας βοηθήσει.

Από την Ειρήνη Γεωργίου, MSc, Ψυχοθεραπεύτρια Gestalt.

Ζητήσαμε από την ψυχοθεραπεύτρια Ειρήνη Γεωργίου να μας εξηγήσει αν τελικά χρειάζεται να βάζουμε “όρια” στην οικογένειά μας.

Πώς συμβαίνει και μπροστά στους γονείς μας νιώθουμε πάντα μικροί; Μπορεί να είμαστε πετυχημένοι σε κάθε άλλο τομέα της ζωής μας, να έχουμε φαινομενικά ανεξαρτητοποιηθεί, να έχουμε κάνει την προσωπική μας πορεία, αλλά με ένα βλέμμα τους, με ένα σχόλιο, γινόμαστε πάλι παιδιά, βρισκόμαστε στη θέση του ανίσχυρου και προσπαθούμε να βρούμε τα λόγια να υπερασπίσουμε τον εαυτό μας.

Αυτό συμβαίνει όταν έχουμε καταφέρει σε μικρό ή μεγάλο βαθμό να διαφοροποιηθούμε από αυτούς εξωτερικά, μέσα μας όμως είμαστε πάντα τα παιδιά που αγωνιούν για την έγκρισή τους. Δε δίνουμε στον εαυτό μας τη συναισθηματική άδεια να μεγαλώσουμε, να είμαστε διαφορετικοί, να κάνουμε επιλογές που μπορεί να μην εγκρίνουν, να ζούμε, να σκεφτόμαστε με το δικό μας τρόπο, να έχουμε διαφορετικό συναισθηματικό κόσμο από εκείνους.

Ο ένας σύζυγος δεν είναι τόσο σημαντικός για τον άλλο, όσο του είναι η μητέρα του, ο πατέρας του, ή κάποιο άλλο μέλος της οικογένειας καταγωγής.

«Τους βάζεις πρώτους», «είναι πιο σημαντικοί για σένα», «πρέπει να επιλέξεις» είναι τα παράπονα που ακούγονται μέσα στο γάμο. Όταν υπάρχει τέτοια δυσφορία από τον ένα σύζυγο, είναι πολύ πιθανό να καταναλώνεται πολλή ενέργεια για την πατρική οικογένεια και να χρειάζεται να βάλουμε όριο ώστε να κόψουμε τον ομφάλιο λόρο και να μη κινδυνέψει η συζυγική μας σχέση.

Έχουμε το σύνδρομο του αιώνιου παιδιού.

Ζούμε με τους γονείς μας∙ ή περνάμε για φαγητό∙ ή αφήνουμε τα άπλυτα. Πάμε μαζί διακοπές. Η μαμά περνάει και συγυρίζει το σπίτι μας. Έχουμε μερική ή ολική οικονομική εξάρτηση από αυτούς. Μας συμβουλεύουν. Αλλά μπορεί να υπάρχουν προβλήματα στο να βρούμε έναν μόνιμο σύντροφο ή οι υπόλοιπες ενήλικες σχέσεις μας να είναι δυσλειτουργικές. Αυτό συμβαίνει στα ‘καλύτερα σπίτι’, όπου υπάρχει νοιάξιμο και πραγματική αγάπη, αλλά που ακριβώς γι’ αυτό είναι πολύ δύσκολο να φύγεις. Επειδή η οικογένεια είναι συγχωνευμένη. Οι ίδιοι οι γονείς δεν θέλουν στην πραγματικότητα να αφήσουν τα παιδιά τους να μεγαλώσουν και να ανεξαρτητοποιηθούν.

Γινόμαστε ο γονιός του γονιού μας.

Όταν ένας γονιός είναι παγιδευμένος σε συμπεριφορές ανώριμες, παιδικές (δεν παίρνει τις ευθύνες του), εξαρτητικές (αλκοόλ, τζόγος, ουσίες κλπ) μπορεί να αποφασίσουμε να τον ‘αναλάβουμε’. Και αυτό μπορεί να έχει αρχίσει ήδη από την παιδική μας ηλικία.

Γινόμαστε εμείς ο γονιός του επειδή νιώθουμε υπεύθυνοι γι αυτόν, τον προστατεύουμε (πχ κρύβουμε το αλκοόλ, κρατάμε μυστικά για να μην πληγωθούν, προσέχουμε να μην προκαλέσουμε την έκρηξή τους, ελέγχουμε την καθημερινότητά τους, κ.ά.).

Υποκύπτουμε στις πιέσεις τους όταν συμπεριφέρονται απαιτητικά ή όταν παίρνουν το ύφος του μάρτυρα. Μερικές φορές αυτό συμβαίνει επειδή δυσκολεύονται να προσαρμοστούν στις αλλαγές της ζωής και στους περιορισμούς της τρίτης ηλικίας.

Όταν όμως αισθανόμαστε θυμό, πίεση και πικρία, δε δρούμε από αγάπη αλλά από φόβο. Για να συνεχίσουμε να αγαπάμε και να δίνουμε, για να αφήσουμε την ενσυναίσθηση να ανθίσει μέσα μας, πρέπει να μπορούμε να αποφασίσουμε ελεύθερα τι και πόσο θέλουμε να δώσουμε. Συμπαραστεκόμαστε όσο θέλουμε, αλλά εκείνοι παραμένουν υπεύθυνοι για τη ζωή τους και τα προβλήματά τους.

Ακούμε συχνά τη φράση «μα είμαστε οικογένεια» ή «μα είναι αδερφή σου», σαν μοχλό πίεσης να κάνουμε πράγματα που δε θέλουμε, να στηρίξουμε οικονομικά, να κάνουμε θυσίες για τους άλλους.

Είναι ένα επιχείρημα που επιστρατεύουν συνήθως γονείς, δημιουργεί ενοχές και ντροπή και υπονοεί ότι το πιο δυνατό μέλος είναι υποχρεωμένο να στηρίζει το πιο αδύναμο, γιατί είμαστε οικογένεια.

Καμία σχέση όμως που περιέχει υποχρέωση δε μπορεί να είναι υγιής και αργά ή γρήγορα καταρρέει στο θυμό και τη μνησικακία.

Αν εξετάσουμε λίγο καλύτερα τα όρια αυτά θα διαπιστώσουμε ότι δεν είναι προβλήματα ορίων μόνο της ενήλικης ζωής, αλλά ήταν εκεί από πάντα, από την παιδική μας ηλικία. Κάθε οικογένεια έχει τους κανόνες της για τα όρια. Στους κανόνες αυτούς υπάρχει μια πίεση να συμμορφώνονται τα μέλη, σε κάθε ηλικία, αυτόματα. Γι’ αυτό νιώθουμε καμιά φορά, ότι χάνουμε τον εαυτό μας όταν είμαστε με την οικογένειά μας, σαν να βρισκόμαστε κάτω από μάγια.

Instagram: @free_your_mind_psychotherapy