Δεκαπέντε, τριάντα λεπτά; Πριν χρόνια o Mark Jacobs παρουσίασε τη συλλογή του σε ένα show που διήρκησε μόλις 3 λεπτά. Άρα, εντός ενός συγκεκριμένου χρονικού πλαισίου που ορίζει ο εκάστοτε designer, ένα fashion show είναι ικανό να ζωντανέψει το όραμά του. Να αφήσει το σημάδι του στον κόσμο της μόδας ανεξίτηλο ή να παραμείνει στη λήθη.
Με αφορμή την Εβδομάδα Μόδας στο λαμπερό Παρίσι, επιχειρούμε ένα flash back στην φανταχτερή ιστορία των fashion shows.
Strike a pose
Οι περισσότεροι ιστορικοί της μόδας θεωρούν τον Άγγλο σχεδιαστή Charles Frederick Worth υπεύθυνο για τη χρήση μοντέλων στα fashion shows. Από τα μέσα της δεκαετίας του 1860, ο οίκος προσλάμβανε νεαρές γυναίκες για να φοράνεκαι να δείχνουν σωστά τα ρούχα του, τις λεγόμενες τότε “’demoiselles de magasins‘”.
Η εξέλιξη αυτή άλλαξε τη σχέση μεταξύ του μόδιστρου και της πελάτισσας. Αντί ο σχεδιαστής να έρχεται απευθείας στον πελάτη, τα σχέδια παρουσιάζονται στους πελάτες μέσω ενός ντεφιλέ. Τότε αυτό ήταν μια απλή παρουσίαση χωρίς μουσική ή άλλες φανφάρες.
Όλα άλλαξαν το 1901, όταν μια άλλη Αγγλίδα σχεδιάστρια, η Lady Duff Gordon, έκανε το ντεμπούτο της με αυτό που μπορούμε πιθανώς να θεωρήσουμε ως το πρώτο “catwalk show”.
Η Lady Duff Gordon παρουσίασε τα “Gowns of Emotion”. Στο συγκεκριμένο show εμφανίστηκαν για πρώτη φορά, μοντέλα σε σκηνή με σκηνικό, φωτισμό και μουσική. Η είσοδός τους ήταν χορογραφημένη σε πόζες.
Αυτή η θεατρική καινοτομία, συνοδευόμενη από ένα φυλλάδιο με το πρόγραμμα, όχι μόνο εισήγαγε το πρώτο fashion show ως event, αλλά και την ιδέα της παρουσίασης σε ένα μεγαλύτερο κοινό. Έστω και αν αυτό ήταν από την ίδια, μία, κοινωνική τάξη.
Το νέο είδος επίδειξης εισήγαγε επίσης και πολλά από τα στοιχεία του σήμερα. Στοιχεία που θεωρούμε δεδομένα, όπως την ιδέα του front row. Στις αρχές του 20ου αιώνα, τα τότε fashion shows, κατέκλεισαν Λονδίνο και Νέα Υόρκη. Αλλά τότε αυτές οι επιδείξεις ήταν μικρές, κυρίως ιδιωτικές εκδηλώσεις, αποκλειστικά για αγοραστές. Η φωτογράφηση συχνά απαγορευόταν, από φόβο ότι τα σχέδια θα αντιγράφονταν.
Όλα αυτά άλλαξαν μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Όταν οι οίκοι μόδας άνοιξαν τις πόρτες τους σε μεγαλύτερο κοινό και άρχισαν να επιδιώκουν τη δημοσιότητα.
Το New Look του Christian Dior
Ένα από τα icons αυτής της νέας εποχής ήταν ο Christian Dior. Το πρώτο fashion show του φιλοξένησε το Παρίσι το 1947. Ο σχεδιασμός του Dior ήταν τόσο επαναστατικός και η νέα σιλουέτα που δημιούργησε με τα φορέματά του ονομάστηκε “The New Look”. Ο Dior εγκαινίασε μία νέα περίοδο που με όπλο του τη θηλυκότητα και τη χλιδή, προσπαθούσε να ξορκίσει τη λιτότητα του πολέμου.
Μέχρι τη δεκαετία του 1960, τα αυστηρά σε όψη μοντέλα που περπατούσαν άκαμπτα, έδωσαν τη θέση τους σε μια πιο ανάλαφρη εκδοχή. Οι σχεδιαστές ενθάρρυναν τα μοντέλα τους να δείξουν κάτι από την προσωπικότητά τους, υπό τους ήχους δυνατής μουσικής. Τα πιο avant-garde shows, έτσι όπως τα γνωρίζουμε σήμερα, ξεκίνησαν τις δεκαετίες του ’80 και του ’90. Όταν οι πασαρέλες μετατράπηκαν σε μίνι χολιγουντιανές παραγωγές, με φωτισμό, ηχητικά εφέ και περίτεχνη σκηνοθεσία.
Το 1998, ο Yves Saint Laurent έστησε το runway σε ένα sold-out στάδιο, πριν τον τελικό του Παγκοσμίου Κυπέλλου Ποδοσφαίρου. Σε αυτό συμμετείχαν 300 μοντέλα, 900 εργαζόμενοι στα backstage και 4.000 άτομα προσωπικό του σταδίου. Το event παρακολούθησαν περίπου 1,7 δισεκατομμύρια τηλεθεατές.
Τα τελευταία χρόνια, τα fashion shows εξελίχηκαν σε φιλόδοξες θεατρικές επιδείξεις που θολώνουν τα όρια μεταξύ τέχνης και εμπορίου. Ο αείμνηστος designer, Alexander McQueen τοποθέτησε μια πασαρέλα σε ένα τούνελ. Δημιούργησε ένα σκάκι για supermodels και έκλεισε το show με μια μασκοφορεμένη Ιωάννα της Λωραίνης περιτριγυρισμένη από αίμα και φωτιά.
Κάτι εξίσου εντυπωσιακό έπραξε και ο Karl Lagerfeld, ο οποίος διοργάνωσε επιδείξεις σε φανταστικούς τερματικούς σταθμούς αεροδρομίων και σούπερ μάρκετ, ενώ μετέτρεψε ακόμη και το Σινικό Τείχος της Κίνας σε πασαρέλα. Sad but true; Ο τρόπος παρουσίασης της μόδας αλλάζει εξαιτίας των προκλήσεων από την ραγδαία άνοδο των social media.
Ταυτόχρονα, το θέμα της λεγόμενης βιώσιμης και ηθικής μόδας απασχολεί ολοένα και περισσότερο ακόμα και τη βιομηχανία των επιδείξεων μόδας. Γιατί πόσο sustainable είναι να χτίζεις υπερπαραγωγές για να δείξεις απλώς μια συλλογή σε ρούχα;
