Η μόδα αποτελεί συχνά μια αντανάκλαση της κοινωνίας. Μια τέχνη στης οποίας τον καμβά αποτυπώνεται πολλές φορές η ασχήμια του σύγχρονου κόσμου, όπως αυτός έχει διαμορφωθεί. Πόλεμος, φτώχεια και αρρώστια, περιβαλλοντική καταστροφή, εγκληματικότητα, κοινωνική αδικία. Η λέξη «δυστοπία», έρχεται για να περιγράψει όλα τα άσχημα τα οποία συμβαίνουν στον κόσμο μας και που παρακολουθούμε αδύναμοι και συχνά ανίκανοι να αντιδράσουμε. Μετά από μία πανδημία και έναν ακόμα πόλεμο σε εξέλιξη, δεν μας προκαλεί εντύπωση ο νέος επιθετικός προσδιορισμός «δυστοπική» που έρχεται να χαρακτηρίσει την μόδα του 2023.
Πολλά ήταν τα fashion shows της σεζόν που εμπνεύστηκαν από τα γεγονότα που εκτυλίσσονται σε παγκόσμιο επίπεδο. Αντίστοιχες και οι συλλογές έμοιαζαν θεματικές, με τα μοντέλα ντυμένα σα να τις προετοίμαζαν για κάποιο κακό σενάριο. Φουσκωτά γιλέκα, parkas έτοιμα για κατασκήνωση, μεγάλες τσέπες και φουτουριστικές δερμάτινες καμπαρντίνες είναι μερικοί από τους τρόπους με τους οποίους η μόδα «αντιμάχεται» τη σκληρή πραγματικότητά.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα, το show της άνοιξης του Miu Miu 2023 το οποίο άνοιξε με ανεμογεννήτριες στο βάθος και παρουσίαζε ρούχα κατάλληλα για το The Hunger Games -από μεγάλα μπουφάν cargo μέχρι νάιλον αδιάβροχα και ταλαιπωρημένα δερμάτινα κομμάτια.
H συλλογή Άνοιξη 2023 της σχεδιάστριας Elena Velez (με έδρα τη Νέα Υόρκη) ήταν εξίσου ιδιαίτερη, με τα μοντέλα να περπατούν μέσα στην ομίχλη.
Οι Balmain και Louis Vuitton επίσης συμπεριέλαβαν αναφορές dystopia στις ανοιξιάτικες συλλογές τους: ο Olivier Rousteing του Balmain μέσα από ρούχα με flame prints, ενώ ο Nicolas Ghesquière του Louis Vuitton με φουσκωμένα ρούχα με μεγάλα φερμουάρ που θα μπορούσαν εύκολα να λειτουργήσουν ως εξοπλισμός έκτακτης ανάγκης.
Ο οίκος Balenciaga το πήγε σε άλλο επίπεδο βάζοντας τα μοντέλα του να περπατήσουν στις λάσπες και στο σκοτάδι, μετά την χιονοθύελλα στο runway της προηγούμενης σεζόν.
Όλα αυτά ήταν αποτέλεσμα της αγωνίας των σχεδιαστών για την κλιματική αλλαγή και την κοινωνική κατάρρευση των τελευταίων ετών. Ταυτόχρονα, τάσεις όπως το «avant apocalypse» – ένας όρος που γεννήθηκε στο TikTok και αφορά την προσέγγιση για το τέλος του κόσμου που έχει υιοθετήσει η Gen Z – έχουν διεισδύσει στις πασαρέλες, καταλήγοντας σε lineups που φαίνονται βγαλμένα από το The Matrix ή το The Book of Eli.
@flamielove Styling a full puffer outfit in the middle of july, bc why not? #puffer #pufferjacketoutfits #rave #pufferoutfit #bigpuffer #depop #sustainablefashion #secondhandoutfit #winterclothesinsummer ♬ Angel – Massive Attack
«Μετά από όλα όσα έχουν περάσει οι άνθρωποι τα τελευταία δύο χρόνια, το θέμα είναι να προχωρήσουμε στο μέλλον του τι πρόκειται να συμβεί με μια ελαφρώς πιο σκοτεινή αίσθηση που είναι λίγο πιο επαναστατική», λέει η Swasti Sarna, Global Director of Insights του Pinterest. Σύμφωνα με την έκθεση προβλέψεων τάσεων της πλατφόρμας για το 2023, οι αναζητήσεις για «δυστοπικά ρούχα» αυξήθηκαν κατά 215% τον περασμένο χρόνο!
Δεν είναι η πρώτη φορά που η δυστοπική μόδα γίνεται τάση και σύμφωνα με την Sarna, είναι στην πραγματικότητα μια άλλη εποχή του φαινομένου Y2K που έχει κατακλύσει τη βιομηχανία τα τελευταία δύο χρόνια. Καθώς η ψηφιακή μόδα επεκτείνεται και το Metaverse και το gaming έχουν γίνει μέρος της διαδικτυακής ζωής πολλών ανθρώπων, το προσωπικό στιλ του καθενός παίρνει την μορφή cyber-ready, sci-fi ρούχων και αξεσουάρ που αντανακλούν πολλές από τις ανησυχίες της εποχής μας (όπως αντίστοιχα όταν στο ξεκίνημα του 2000 πολλοί μιλούσαν για το τέλος του κόσμου).
Αυτό πρακτικά σημαίνει φουτουριστικά γυαλιά ηλίου, έντονες γραφικές εκτυπώσεις και streetwear που είναι έντονα εμπνευσμένα από τον ψηφιακό κόσμο. «Νομίζω ότι αυτό είναι απλώς μια έκφραση του ότι νιώθουμε λίγο αβέβαιοι για το μέλλον», λέει η Sarna.
Το δυστοπικό μέλλον που ο κόσμος φοβόταν 23 χρόνια πριν, είναι εδώ. Το βλέπουμε να συμβαίνει και η μόδα δείχνει έτοιμη να το αντιμετωπίσει με όλα της τα μέσα.
