Αγαπάμε τη μόδα γιατί αποτελεί ένα μοναδικό μέσο έκφρασης της προσωπικότητάς μας, ενώ την ίδια στιγμή μάς χαρίζει ένα σχεδόν ανακουφιστικό αίσθημα ελευθερίας, μέσα από τις αμέτρητες δυνατότητες που μας προσφέρει. Η μόδα και τα social media συνδέονται σήμερα άμεσα.
Τα social media έχουν τη δύναμη όχι μόνο να ενημερώνουν ταχύτατα (την επόμενη κιόλας στιγμή) τους χρήστες για ό,τι νέο συμβαίνει στη βιομηχανία της μόδας -από το τελευταίο fashion show με avant garde αισθητική, στο πιο πρόσφατο αισθητικό ρεύμα που τα ίδια ανέδειξαν-, αλλά και να δημιουργούν viral trends.
Τι συμβαίνει όμως όταν η μόδα αποθεώνει το γυμνό σώμα; Και τι ισχύει στα social media τα οποία μέχρι σήμερα διέπονται από αυστηρούς κανόνες που απαγορεύουν την προβολή του;
Τις τελευταίες σεζόν και μετά από τους περιορισμούς που επέβαλλαν τα lockdowns για την αποφυγή διάδοσης του COVID-19, η μόδα εμφανίζεται πιο απελευθερωμένη και τολμηρή από ποτέ. Χαμηλοκάβαλα bottoms, σούπερ μίνι φούστες και η άνοδος του naked dressing, είναι μόνο μερικοί από τους τρόπους που βρήκε η μόδα για να εκφράσει τα καταπιεσμένα της συναισθήματα.
Το τελευταίο μάλιστα trend περιλαμβάνει πολύ γυμνό, με αισθησιακές διαφάνειες, τούλι, οργάντζα και δαντέλα να αποκαλύπτουν το σώμα δίνοντας έμφαση στο στήθος και τις θηλές. Το Free The Nipple δεν είναι κάτι το οποίο ακούμε πρώτη φορά, ωστόσο μέχρι σήμερα Instagram και Facebook το απαγορεύουν.
Το παράδοξο
Aυτή τη στιγμή αν μια γυναίκα αποφασίσει να δημοσιεύσει μια τόπλες φωτογραφία της στο Instagram, αυτά είναι μερικά πράγματα που θα συμβούν: Οι συντονιστές τεχνητής νοημοσύνης της πλατφόρμας εντοπίζουν πρώτα την παρουσία θηλών στην εικόνα. Εάν αυτές οι θηλές ανήκουν σε αυτό που θεωρείται «γυναικείο στήθος», τότε η φωτογραφία θα αφαιρεθεί γρήγορα λόγω παραβίασης των οδηγιών της κοινότητας. Πώς θα αποφάσιζαν τα αυτοματοποιημένα συστήματα τροποποίησης περιεχομένου του Meta τι είναι «γυναικείο στήθος»; Εξαρτάται από το πόσος λιπώδης ιστός βρίσκεται πίσω από τις θηλές (ναι, κι όμως). Και αν το στήθος ανήκει σε τρανς άνδρα ή μη δυαδικό άτομο που δεν έχει υποβληθεί σε επέμβαση αυξητικής στήθους; Οι ελεγκτές τεχνητής νοημοσύνης πιθανότατα θα μπερδέψουν το στήθος με «γυναικείο».
Tώρα όμως κάτι δείχνει να αλλάζει στην πολιτική των κοινωνικών δικτύων και δεν μπορούμε παρά να αναρωτηθούμε γιατί άργησαν τόσο.
Πριν λίγες ημέρες το Συμβούλιο Εποπτείας της Meta ζήτησε να αναθεωρηθούν οι κανόνες της εταιρείας που απαγορεύουν εικόνες γυμνού γυναικείου στήθους. Το Oversight Board – μια ομάδα ακαδημαϊκών, πολιτικών και δημοσιογράφων που συμβουλεύουν την εταιρεία σχετικά με τις πολιτικές της για τον έλεγχο του περιεχομένου – συνέστησε στη Meta να αλλάξει το κοινοτικό πρότυπο για το γυμνό και τη σεξουαλική δραστηριότητα ενηλίκων «έτσι ώστε να διέπεται από σαφή κριτήρια που σέβονται τα διεθνή πρότυπα για τα ανθρώπινα δικαιώματα».
Το συμβούλιο αναγνώρισε ότι «η ισχύουσα πολιτική είναι βασισμένη σε μια δυαδική θεώρηση του φύλου και στη διάκριση μεταξύ ανδρικού και γυναικείου σώματος», γεγονός που καθιστά τους κανόνες σχετικά με την απεικόνιση των θηλών «ασαφείς» όταν πρόκειται για διεμφυλικούς, non-binary και τρανς χρήστες. Πρότεινε στη Meta «να καθορίσει σαφή, αντικειμενικά κριτήρια που σέβονται τα δικαιώματα όλων, έτσι ώστε όλοι οι άνθρωποι να αντιμετωπίζονται με τρόπο που να συνάδει με τα διεθνή πρότυπα ανθρωπίνων δικαιωμάτων».
Η Meta δηλώνει πλέον έτοιμη να αποδεχθεί την απόφαση του διοικητικού συμβουλίου, καθώς εκπρόσωπος της εταιρίας δήλωσε: «Εξελίσσουμε συνεχώς τις πολιτικές μας για να βοηθήσουμε να γίνουν οι πλατφόρμες μας ασφαλέστερες για όλους». «Γνωρίζουμε ότι μπορούν να γίνουν περισσότερα για την υποστήριξη της LGBTQ κοινότητας, και αυτό σημαίνει ότι συνεργαζόμαστε με εμπειρογνώμονες και οργανώσεις υπεράσπισης της σε μια σειρά από θέματα και για τη βελτίωση των προϊόντων». Η Meta έχει προθεσμία 60 ημερών για να ανταποκριθεί και πρακτικά στις συστάσεις του συμβουλίου.
Αυτό είναι ένα θετικό σημάδι από την Meta η οποία, φαίνεται να αναγνωρίζει την ασαφή ηθική πίσω από την ηλεκτρονική αστυνόμευση του σώματος ενός ατόμου με βάση τους δείκτες φύλου ή τουλάχιστον κλίνει προς αυτό. Αναμφίβολα, βέβαια, είναι μια κίνηση γελοία καθυστερημένη. Οι έφηβοι σήμερα πιθανότατα δεν θα θυμούνται ότι το Free The Nipple αποτέλεσε σημείο συζήτησης κάποτε, με πολλές διάσημες σταρ -από τη Willow Smith στη Rihanna έως την Cara Delevingne- να μοιράζονται το hashtag Free the Nipple και να εκφράζουν την οργή τους για τα μισογυνικά διπλά σταθμά που ίσχυαν στο διαδίκτυο. Το παγκόσμιο κίνημα – που ξεκίνησε από καλλιτέχνες και ακτιβιστές – μετρά πάνω από μια δεκαετία και είναι τουλάχιστον αστείο που το συζητάμε ακόμα.
Όταν μιλάμε για τη λογοκρισία των θηλών στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης σήμερα, αξίζει να φτάσουμε στην ουσία του θέματος, που είναι η εξής: απλά δεν υπάρχει τρόπος να γνωρίζουμε το φύλο ενός ατόμου με βάση το πώς μοιάζει το σώμα του – τελεία. Και, ακόμα κι αν αυτό ήταν δυνατό δεν υπάρχει νόημα στο να θεωρείται η εικόνα του γυναικείου στήθους προσβλητική ή προκλητική, ενώ ενός άνδρα όχι. Όταν εξετάζουμε αυτά τα δύο πράγματα παράλληλα, η πολιτική του Instagram φαίνεται όχι μόνο μισογυνιστική και τρανσφοβική, αλλά και πραγματικά παράλογη.
Έχουμε ήδη δει πως η τεχνητή νοημοσύνη μπορεί να κάνει λάθη συχνά εις βάρος των περιθωριοποιημένων ομάδων. Μένει λοιπόν να δούμε πώς η Meta θα καταφέρει να αναδιαμορφώσει τους κανόνες της ώστε να είναι πραγματικά δίκαιοι για όλους.
