Το καλοκαίρι και ιδιαίτερα οι διακοπές, είναι συνδεδεμένες με την καλοπέραση και τη χαλάρωση. Η δίαιτα μπαίνει σε δεύτερο πλάνο καθώς πολλοί θεωρούν ότι δεν θα περάσουν το ίδιο καλά αν δεν φάνε και δεν πιούν ό,τι και όσο θέλουν. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα πολλές φορές να γυρίζουμε ηλιοκαμένοι, χαλαροί και αναζωογονημένοι αλλά με παραπάνω κιλά, τα οποία ίσως δυσκολευτούμε να τα χάσουμε.

Δροσερά coctails, παγωτά, αλκοόλ οδηγούν τη ζυγαριά μας σε ανοδική πορεία πολύ γρήγορα. Ωστόσο οι διακοπές σίγουρα δεν είναι η κατάλληλη περίοδος για στερήσεις. Αλλά με λίγη προσοχή και μέτρο, μπορούμε να κρατήσουμε τα κιλά μας σε επίπεδα προ διακοπών.

Ο Κλινικός Διαιτολόγος-Διατροφολόγος, Πανεπιστημίου Γλασκώβης, Βασίλης Παπαμίκος, μιλά στο www.instyle.gr και την Αθηνά Δαβαρία, πως μπορούμε να απολαύσουμε στις διακοπές μας νόστιμα γεύματα χωρίς λιπαρά, ποια φαγητά και ποτά να προτιμήσουμε και πως να αποφύγουμε την διατροφική απληστία σε εστιατόρια και μπουφέ ξενοδοχείων.

Στη διάρκεια των διακοπών μας, όταν είμαστε περισσότεροι ανέμελοι και χαλαροί, έχουμε την τάση να… χαλαρώνουμε και τις διατροφικές μας συνήθεις. Πως μπορούμε να γευτούμε νόστιμα γεύματα χωρίς τον φόβο να γυρίσουμε με παραπάνω κιλά. Υπάρχει τρόπος;

Η ανεμελιά και η χαλαρότητα είναι κύρια χαρακτηριστικά των νεότερων χρόνων μας. Μετά την ενηλικίωση, η λέξη κλειδί που θα πρέπει να μας χαρακτηρίζει, καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους, είναι η υπευθυνότητα και η συνέπεια προς τον εαυτό μας, τις αρχές μας και πρωτίστως την υγεία μας. Εξάλλου, ελευθερία δεν σημαίνει υποδούλωση στα πάθη μας, αλλά τήρηση του μέτρου σε κάθε έκφανση της ζωής μας. Η απόλαυση νόστιμων γευμάτων δεν είναι ταυτόσημη με την κατανάλωση λιπαρών και ανθυγιεινών εδεσμάτων. Τουναντίον, στα πλαίσια της μεσογειακής διατροφής δεν υπάρχει ιδιαίτερος λόγος να αποκλίνουμε, τόσο ποιοτικά όσο και ποσοτικά, από το παραδοσιακό μας εβδομαδιαίο διατροφικό πρόγραμμα.

Ποιες τροφές πρέπει να προτιμήσουμε κατά την διάρκεια των καλοκαιρινών μας διακοπών;

Στα πλαίσια της κλιματικής αλλαγής, βιώνουμε πλέον συχνότερες και μεγαλύτερες διακυμάνσεις της θερμοκρασίας και της υγρασίας. Σε περιόδους καύσωνα, όπως η τωρινή, εκείνο που ενδιαφέρει είναι η καλή καθημερινή ενυδάτωση του οργανισμού, η αποφυγή της αφυδάτωσής του, η οποία δημιουργείται με συχνή κατανάλωση ευκαταφρόνητων ποσοτήτων οινοπνευματωδών ποτών και σακχαρούχων αναψυκτικών και η αποφυγή της επιβάρυνσής του με λιπαρά γεύματα που διέπονται από μεγάλες μερίδες.

Άρα, προτιμούμε σαλάτες, φρούτα, λαδερά φαγητά, θαλασσινά και ψάρια πάντα σε ορθολογικές ποσότητες. Προσοχή στη διατροφική απληστία που δημιουργείται όταν, κατά τη διάρκεια των διακοπών, δημιουργείται η ψευδαίσθηση του ακαταλόγιστου στο εστιατόριο ή στο μπουφέ του ξενοδοχείου.

Τι να επιλέξουμε από τον μπουφέ του ξενοδοχείου;

Εξαρτάται από το “διατροφικό σύμπαν” που προσφέρει ο μπουφές και το εκάστοτε ξενοδοχείο. Αν πρόκειται για “χολιγουντιανή υπερπαραγωγή” αμερικανικού τύπου, τότε θα πρέπει ο πελάτης να είναι ιδιαίτερα φειδωλός στις επιλογές του. Καλό θα ήταν να αποφευχθεί η εικόνα του “πιάτου – βουνού” που απαρτίζεται από ευρεία γκάμα λιπαρών τροφίμων όπως τυριά, αλλαντικά, τηγανιτά αβγά ή ομελέτα, μπέργκερ ή χοτ ντογκ, κρέπες, τηγανίτες, βάφλες ή παγωτό.

Επιλέξτε πιο απλές εκδοχές τροφίμων όπως δημητριακά ολικής άλεσης με μέλι ή γιαούρτι (ελπίζοντας ότι δεν πρόκειται για το ξενοδοχειακό γιαούρτι σκόνης), δροσερά φρούτα και φρυγανιές ολικής άλεσης με μαρμελάδα. Ακόμα και σε αυτή την περίπτωση, η ποσότητα μετράει.

Η ποσότητα του φαγητού που βάζουμε στο πιάτο μας, μετράει;

Η ποσότητα πάντα μετράει ακόμα και για το πιο θρεπτικό γεύμα. Δεν είναι μεταβολικά αποδεκτό κάποιος να τρώει διπλή μερίδα φαγητού και να θεωρεί ότι σιτίστηκε υγιεινά επειδή κατανάλωσε όσπρια ή ψάρι. Η θεώρηση του ψαριού ως “φρούτο” αποτελεί απλά ένα αθωωτικό στερεότυπο με στόχο πάντα την άπληστη τέρψη μας. Το ίδιο φυσικά ισχύει ακόμα και στα φρούτα ή τη σαλάτα.

Πρέπει να τρώμε μόνο αν πεινάμε;

Η οργανική πείνα αποτελεί το σήμα του οργανισμού μας προς τον εγκέφαλο ότι χρειάζεται να σιτιστεί. Φυσικά, πολλές φορές μπερδεύεται με την συναισθηματική πείνα και έτσι δημιουργούνται υπερφαγικές καταστάσεις. Καλό θα ήταν κάποιος “να ακούει” τον οργανισμό του και να συντηρείται απλά μέσω της σίτισης. Το συναίσθημα της ευχαρίστησης, μέσω του φαγητού, συνήθως περιπλέκει τα πράγματα και οδηγεί σε ανεξέλεγκτες καταστάσεις. Στα μεγάλα διαστήματα ασιτίας άλλωστε βασίζονται και τα νέα επιστημονικά δεδομένα τα οποία τεκμηριώνουν τη μέθοδο της διαλειμματικής νηστείας.

Χρειάζεται να στερηθούμε τα γλυκά για να μην πάρουμε βάρος στις διακοπές;

Συνήθως τα γλυκά είναι τρόφιμα που αποτελούν συνδυασμό ζωικών αθηρογόνων λιπαρών και ζάχαρης. Η θερμιδική τους περιεκτικότητα είναι δυσανάλογα μεγάλη ως προς το μέγεθός τους και τη θρεπτικότητά τους. Χωρίς να χρειάζεται να τα στερηθούμε εντελώς, ας τα προτιμήσουμε σε μικρές ποσότητες (δεν τα καταναλώνουμε για να αισθανθούμε κορεσμό) και σε ιδιαίτερες περιστάσεις χαρά ή κοινωνικότητας. 

Μήπως «πίνω» τις θερμίδες μου; Πολλοί συνδυάζουν τις καλοκαιρινές διακοπές με μέρες και βράδια πίνοντας κοκτέιλ, milk shake, κρύες σοκολάτες κ.λ.π.

Οι υγρές θερμίδες της διατροφής πάντα αποτελούσαν αντικείμενο υποεκτίμισης από την πλευρά των διαιτευόντων, με την έννοια ότι χαρακτηρίζονται σαν αόρατες θερμίδες που κανείς δεν τους δίνει σημασία. Ο οργανισμός όμως, σαν αυστηρός υπολογιστής που είναι, τις προσμετρά στο καθημερινό θερμιδικό ισοζύγιο και τα αποτελέσματα συνήθως δεν είναι τα επιθυμητά. ιδιαίτερα τώρα τους καλοκαιρινούς μήνες η παράδοση σε οινοπνευματώδη, αναψυκτικά, χυμούς και milk shake μπορεί να θεωρηθεί δεδομένη.

Τι ποτά να προτιμήσουμε;

Τις ζεστές ημέρες του καλοκαιριού η κατανάλωση οινοπνευματωδών ή σακχαρούχων ποτών καλό θα ήταν να μην είναι συνυφασμένη με την καθημερινότητα. Στο υπερπληθωρισμένο οικονομικό περιβάλλον που διάγουμε άλλωστε θα επιβαρύνει έντονα τα καθημερινά έξοδα. Μια φορά, το πολύ δύο, την εβδομάδα, με επιλογές απλών εκδοχών όπως κρασί, μπύρα ή μη αλκοολούχα κοκτέιλ φρούτων χωρίς συνοδεία κανάτας από επιβαρυμένο αλκοολούχο κοκτέιλ ή “παρέλαση” από τσίπουρα ή ούζα στην ταβέρνα. Για  θερμιδικά “ελαφριά” δροσιά, παγωμένο τσάι ή νερό με γεύση φρούτου.

Υπάρχουν Tips που θα μας βοηθήσουν να μην τσιμπολογάμε;

Η βασική αιτία συνήθως του τσιμπολογήματος είναι η κακή διαχείριση του άγχους. Στη χαλαρωτική περίοδο των διακοπών δεν υπάρχει κανένας λόγος για να συνεχιστεί η πολύ επιβαρυντική συνήθεια. Τουναντίον, είναι μια ευκαιρία εξάσκησης για να μειωθεί στο ελάχιστο. Σε αυτό μπορεί να βοηθήσει η τήρηση σταθερού ωρολογίου προγράμματος γευμάτων, η ενασχόληση με δημιουργικές δραστηριότητες στον ελεύθερο χρόνο των διακοπών και η αποκόμιση ευχαρίστησης από μια καλή παρέα και μια φυσική δραστηριότητα (π.χ. περπάτημα) και όχι μόνο από το φαγητό.

Δώστε μας ένα ενδεικτικό καθημερινό πρόγραμμα που μπορούμε να ακολουθήσουμε χωρίς τύψεις…

Οι τύψεις αφορούν τους ένοχους. Στο θέμα της σίτισης και της υγείας του καθενός δε χωρούν παρερμηνείες. Η καλοκαιρινή λύση του θέματος της διατροφικής πρόσληψης με σκοπό τη συγκράτηση του σωματικού λίπους και κατ’ επέκταση του σωματικού βάρους είναι πολύ απλή: καταναλώστε ό,τι και πριν από τις διακοπές όπως σας έχει συμβουλεύσει ο ειδικός σας, παραμένοντας στην έννοια του μέτρου.

Ας κλείσουμε ενθυμόμενοι την έννοια της ευθύνης, όπως αυτή περιγράφεται στα Ηθικά Νικομάχεια του Αριστοτέλη: “Η υπευθυνότητα είναι το βαρύ φορτίο που φέρνει η ελευθερία της συνείδησης και της πράξης”. Η ηθική του Αριστοτέλη απευθύνεται σε ελεύθερους ανθρώπους. Έχουμε ευθύνη με τις διατροφικές μας επιλογές για τις συνέπειες στην υγεία μας, στον εαυτό μας και τους ανθρώπους που αγαπάμε και μας αγαπούν.